Innovatie-omgevingen zijn inspirerende gebieden waarin bedrijven, kennisinstellingen en overheden samenwerken om een levendig innovatie-ecosysteem te ontwikkelen waarin bedrijven (klein en groot) – vaak gezamenlijk – werken aan het versneld op de markt brengen van producten, processen en technologieën.
Van oudsher zijn de aan de universiteit gelieerde science parken bekend zoals het Utrecht Science Park en het Amsterdam Science Park. Daarnaast kent Nederland aansprekende innovatie-campussen waarin een R&D-center van een groot bedrijf (aanvankelijk) de grote katalysator is. Voorbeeld zijn de High tech Campus Eindhoven en de Brightlands Chemelot Campus.
Overgewaaid vanuit de Verenigde Staten en Verenigd Koninkrijk komen innovatiedistricten tot ontwikkeling. Dit zijn binnenstedelijk gelegen, goed bereikbare gebieden, met een mix van bedrijvigheid (qua sectoren, omvang en leeftijd), kennisinstellingen, woon-, recreatie- en winkelmogelijkheden en voorzieningen. De combinatie van ‘hardware’ (aantrekkelijk gebied) en ‘software’ (innovatie-ecosysteem) faciliteert idee-ontwikkeling en bevordert commer-cialisering daarvan.
“De opkomst van stedelijke innovatiedistricten weerspiegelt niet alleen de trend dat talent in de stad wil wonen en werken, maar ook dat innovatie meer open, collaboratief en over industriesectoren heen kijkend is geworden”, aldus René Buck, directeur Buck Consultants International. Het bureau adviseert wereldwijd bedrijven bij locatiekeuze van o.a. nieuwe R&D-, software- en productievestigingen en ziet in de praktijk hoe bedrijven het belang van toegang tot kennis, technologie én talent prioriteit geven in de afweging van locatie-alternatieven. “Een compact en aantrekkelijk gebied waarin creatief en technologisch opgeleid talent aanwezig is, wordt dat al snel het voorkeursalternatief”.
Buck Consultants International maakt regelmatig overzichten van alle science parken en campusinitiatieven in Nederland. Nu heeft het adviesbureau een eerste overzicht gemaakt van innovatiedistricten in Nederland. “Het gaat dan om multifunctionele gebieden waarin georganiseerd en gezamenlijk wordt gewerkt aan de versterking van innovatie-ecosystemen. Dat varieert van gedeelte fysieke ontwikkelingsfaciliteiten en start-up begeleiding tot het uitvoeren van gezamenlijke innovatie- en business development programma’s”.
BCI heeft een eerste indicatief overzicht gemaakt van 17 innovatiedistricten, die in de realisatiefase of in de eerste ontwikkelingsfase zitten. “De definities en afbakeningen zijn nog niet spijkerhard. Er zijn ook op verschillende plaatsen nog ideeën om innovatiedistricten te ontwikkelen. Maar je moet oppassen dat elk stukje stedelijk gebied waar interessante bedrijven zijn het etiket ‘innovatiedistrict’ krijgt; ook met het trekken van een cirkel of vierkant op een kaart rondom een centraal station in een middelgrote stad heb je nog geen innovatiedistrict”, waarschuwt Buck.
Figuur 1 Innovatiedistricten in Nederland
Bron: Buck Consultants International, 2022
Op de kaart onderscheidt BCI 3 categorieën:
Koplopers zijn Noord-Brabant en de Amsterdamse regio zo blijkt uit deze eerste inventarisatie van Buck Consultants International. Maar ook in de Rotterdamse regio en Oost-Nederland worden nieuwe innovatiedistricten ontwikkeld.
