De vraag naar ruimte voor de vestiging van stadsdistributie hubs in Nederland neemt in rap tempo toe. Deze hubs zijn een essentiële schakel voor duurzame en toekomstbestendige distributie van via e-commerce bestelde producten aan consumenten in steden en regio’s. Gemeenten en regio’s móeten hierop met beleid en acties inspelen om het goederenvervoer in stedelijke gebieden te beheersen. Maar hoe? Daarvoor draagt BCI op basis van praktijkvoorbeelden verschillende oplossingen en strategieën aan.

Stadsdistributie

Ruimtegebruik stadsdistributiehubs neemt toe

Op steeds meer plekken in Nederland worden diverse stadsdistributiehubs gerealiseerd, voor pakketbezorging, levering van supermarktgoederen, maaltijddistributie en bouwmaterialen. De groei van het aantal hubs is het gevolg van veranderingen in supply chains door e-commerce en thuisbezorging. Maar ook de toegenomen urgentie om de last-mile distributie te verduurzamen en meer goederenstromen te bundelen spelen een duidelijke rol. Hubs vormen een belangrijke hoeksteen in het beleid richting een emissievrije bevoorrading van onze binnensteden vanaf 2025. Deze ontwikkelingen betekenen dat de vraag naar ruimte voor stadsdistributiehubs aan de randen van steden in rap tempo toeneemt. Eerder dit jaar voorspelde BCI al dat er alleen al in de G40 (grootste 40 gemeenten in Nederland) tot 2050 nog eens 150 voetbalvelden nodig zijn om te voorzien in de ruimtebehoefte voor stadslogistiek. Dit is een enorme opgave voor gemeenten en regio’s, omdat ruimte in Nederland een schaars goed is.

Dé hub bestaat niet. BCI identificeert tien typen hubs

BCI houdt de ontwikkeling van nieuwe stadsdistributiehubs bij in de BCI Staddistributie Database. Daarin zien we een opvallende tendens: dé hub bestaat niet. We identificeren maar liefst tien typen stadsdistributiehubs. Zij variëren sterk in de logistieke segmenten die zij bedienen, ruimtelijke kenmerken, logistieke operaties en de mate waarin zij bijdragen aan verduurzaming van de last-mile en het verminderen van het aantal ritten van bestelauto’s en vrachtauto’s in de stad. De vestiging van een hub leidt niet per definitie tot minder voertuigbewegingen van en naar de stad, in sommige gevallen kunnen het er zelfs meer worden.

Typen stadsdistributie-hubs

Typen stadsdistributie-hubs

Buck Consultants International

Dilemma’s bij ontwikkeling stadshubs voor gemeenten

De verschillende stadsdistributiehubs vragen ieder hun eigen benadering vanuit gemeenten en regio’s, zowel ruimtelijk als beleidsmatig. Gemeenten en regio’s moeten strategische antwoorden formuleren op de volgende vragen:

  •  Hoeveel ruimte moeten we de komende jaren reserveren voor de stadslogistiek?
  • Zijn alle stadsdistributiehubs welkom in onze gemeente of richten wij ons alleen op initiatieven die bijdragen aan duurzame bevoorrading van de stad? Dus géén sorteercentrum voor pakketten, maar wél een multi client hub waar verschillende stromen gebundeld worden.
  • Moeten alle stadsdistributiehubs binnen onze gemeente gehuisvest worden? Of is er ruimte voor stadsdistributiehubs in de bredere regio?
  • Willen we als gemeente focussen op ontwikkeling van een specifieke duurzame stadsdistributiehub, die (nog) niet zelfstandig vanuit de markt is ontstaan, bijvoorbeeld voor centrumondernemers, bouwlogistiek of facilitaire goederen?
  • Welke ruimtelijke kaders geven we mee bij de ontwikkeling van stadsdistributiehubs? Hoe borgen we de ontwikkeling van duurzame stadsdistributiehubs?
  • Kunnen stadsdistributiehubs aan de rand van de stad worden gerealiseerd in combinatie met woningbouw en andere functies in een modern woon-werkmilieu?
  • Ondernemen we als gemeente of regio extra actie om emissievrije bevoorrading en bundeling van goederenstromen te stimuleren of te reguleren, of laten we dit geheel aan de markt over?

Drie strategieën voor gemeenten en regio’s

BCI heeft in recente projecten voor gemeenten en regio’s een kader met handelingsperspectieven ontwikkeld om deze vragen te beantwoorden. We onderscheiden in de praktijk drie hoofdstrategieën om bundeling en stadsdistributiehubs op een goede manier te faciliteren of zelfs te stimuleren: 

  • Strategie 1: geen specifiek beleid voor hubs (oftewel: het is aan de markt)
  • Strategie 2: Enkel ruimtelijk-planologisch faciliteren en/of sturen van vestiging hub 
  • Strategie 3: Integraal beleid gericht op stimuleren van bundeling en realisatie van duurzame stadsdistributiehubs

We adviseren gemeenten nooit om strategie 1 te kiezen, omdat daardoor kansen voor de verduurzaming van de stadslogistiek worden gemist. Om deze te benutten dienen gemeenten moeten strategie 2 te volgens om de ruimtelijke ontwikkeling van hubs te faciliteren, maar vooral ook te sturen in de gewenste richting. Hoe ver men wil gaan aan het stellen van ruimtelijke en/of planologische randvoorwaarden verschilt per gemeente. Gemeenten kunnen echter er ook voor kiezen een stap verder te gaan en via strategie 3 een integrale aanpak te ontwikkelen gericht op het stimuleren van bundeling en duurzame stadsdistributiehubs.

Menukaart met strategische acties voor facilitering stadshubs

Buck Consultants International heeft de laatste paar jaar verschillende gemeenten geholpen met een strategie stadsdistributiehubs. Zo hebben we zeer recent de gemeente Rotterdam ondersteund met het in beeld brengen van de kwalitatieve ruimtevraag naar stadsdistributiehubs in haar gemeente, BCI werkt nu met TNO samen aan een vervolgstudie voor Rotterdam om de toekomstige vraag naar hubs per logistiek segment en wijken in de stad te kwantificeren. Een ander voorbeeld van het ontwikkelen van een integrale aanpak is weergegeven in onderstaande menukaart die we voor een middelgrote G40 gemeente hebben opgesteld. Deze meukaart biedt verschillende samenhangende actielijnen en perspectieven om als gemeente op in te zetten, en geeft zicht op het ‘laaghangend fruit’, die gemeenten met betrekkelijk weinig veel maatschappelijk voordeel kunnen bieden.

Menukaart Actielijnen Facilitering en Stimulering Stadshubs

Menukaart Actielijnen Facilitering en Stimulering Stadshubs

Buck Consultants International

Ondersteuning

BCI ondersteunt gemeenten, regio’s en provincies met een divers aanbod aan adviesdiensten rondom toekomstbestendige bevoorrading en stadsdistributiehubs, onder andere:

  • onderzoek naar marktdynamiek rondom stadsdistributiehubs in uw gemeente of regio, waaronder een kwalitatieve en/of kwantitatieve vraagraming;
  • ruimtelijke analyse en strategievorming ten behoeve van stadsdistributiehubs in uw werklocatiebeleid;
  • integrale aanpak ontwikkelen met handelingsperspectieven voor stimuleren van bundeling van goederenstromen en voor stimuleren van duurzame stadsdistributiehubs;
  • volledige ontzorging bij het opstellen van een gemeentelijk of regionaal Plan van Aanpak of Actieagenda slimme en schone stadslogistiek en stadsdistributiehubs, via bijvoorbeeld de ontwikkelde menukaart.

Voor meer informatie en/of een (vrijblijvend) gesprek over stadsdistributie in uw gemeente/regio, neem dan contact op met Erik Lubberding of Christiaan van Luik.

Thema's

Meer weten over dit item?

Ontvang nieuws van BCI