De eerste signalen dat de sterke opbloei van de economie knelpunten oplevert zijn al weer voorbijgekomen. Met name de arbeidsmarkt lijkt onder druk te staan.
Zo laat een recente voorspelling van het Economisch Instituut voor de Bouw zien dat de komende vijf jaar, door de sterke groei van de bouwproductie en door het vertrek van oudere arbeidskrachten, 70.000 nieuwe mensen in de bouw nodig zullen zijn.
Het aantal vacatures in de logistieke sector begint inmiddels ook zorgelijk te worden. Alleen al afgelopen jaar steeg dit met 30%. Zo is er een groot tekort aan bezorgers voor e-commerce zendingen. In de top-10 van moeilijkst vervulbare vacatures in Amerika staan vrachtwagenchauffeurs zelfs op de eerste plaats. Ook Nederlandse arbeidsmarktexperts laten zorgelijke geluiden horen. Ook zijn er inmiddels veel vacatures voor logistiek experts en leidinggevenden. Uit recente cijfers van Tempo-Team komt naar voren dat er vooral in het midden en zuiden van het land een groot tekort is aan logistiek professionals op hbo-niveau. Er zijn zelfs regio’s waar de vraag meer dan vier keer groter is dan het aanbod. Groeiende logistieke activiteiten maken dit probleem alleen maar nijpender. In recente onderzoeken van ons bureau naar de arbeidsmarkt voor Nederlandse distributiecentra voorzien wij een sterke groei van het personeel, die kan oplopen tot 20.000 medewerkers in logistieke centra per jaar.
De vraag is of de groei van de logistieke sector de komende jaren onder druk komt te staan door de krapte op de arbeidsmarkt. Op het eerste gezicht lijkt dit het geval te zijn. Gelukkig is er ook nog een andere trend gaande die mogelijk verlichting kan brengen, namelijk de transformatie naar digitalisering en robotisering van logistieke activiteiten. Ons bureau heeft o.a. onderzoek gedaan naar de opkomst van robotisering in het warehouse. Dit laat zien dat de komende 15 jaar naar verwachting zo’n 35.000 arbeidsplaatsen worden vervangen door robots, doordat in 60% van de warehouses in Nederland grootschalig in robotisering geïnvesteerd zal worden.
Ook in het extern transport zien we vergelijkbare technologische ontwikkelingen. De eerste bezorgrobots zijn inmiddels actief op de Amerikaanse markt en veel bezorgbedrijven willen hiermee ook in Europa experimenteren. Na een succesvolle European Truckplatooning Challenge lijken er volop kansen te zijn voor het inzetten van platooning. Verwacht wordt dat binnen enkele jaren de eerste platoons op belangrijke transportcorridors ingezet zullen worden. Truckfabrikanten, transportbedrijven en het ministerie van Infrastructuur slaan de handen ineen om dit mogelijk te maken. Een opstapje naar de inzet van onbemande trucks. Ook in de maritieme sector en binnenvaart wordt volop geëxperimenteerd met zelfvarende schepen. Hierdoor zijn op langere termijn ook minder chauffeurs en stuurlieden nodig.
Kortom, snelle technologische ontwikkelingen zullen de komende jaren deels verlichting kunnen brengen op de krappe logistieke arbeidsmarkt. Op korte termijn zal het effect echter nog beperkt zijn. ‘Ouderwetse’ oplossingen lijken dan nodig, zoals meer aandacht voor de binding van de huidige medewerkers aan het bedrijf. Maar ook slimme acties om jongeren te verleiden om een logistieke opleiding te volgen of om nieuwe medewerkers te werven. Hiervan zijn inmiddels succesvolle voorbeelden bij het aantrekken van nieuwe chauffeurs in de supermarktdistributie. Personeelsbeleid is daarmee misschien wel de belangrijkste uitdaging voor het nieuwe jaar.