De komende jaren moet er flink gebouwd gaan worden om een oplossing te bieden voor het groeiende tekort aan betaalbare woningen in Nederland. Het kabinet wil daarom dat er per jaar minimaal 75.000 woningen gebouwd worden. Tegelijkertijd wordt het steeds moelijker om de deze aantallen te halen.
Na problemen door een tekort aan bouwvakkers, zorgen nu ook de stikstofcrisis en de PFAS-normen voor flinke hobbels. Efficiënte bouwlogistiek zou wel eens de sleutel kunnen zijn om deze grote uitdagingen voor de woningbouw tot een goed einde te brengen.
Wat mij betreft moet de hele bouwsector moet aan de bak om de logistieke keten in de bouw efficiënter te maken. Een massaal protest op het Malieveld is nuttig om de problemen onder de aandacht te brengen, maar het ‘PAS’t niet om alleen naar de overheid te kijken voor oplossingen. Wat het stilvallen van de bouwproductie door de stikstofproblematiek heel duidelijk laat zien is dat simpele maatregelen domweg onvoldoende zijn om de knelpunten op te lossen. Om de stikstofdepositie tijdens de bouw te minimaliseren zijn structurele aanpassingen in de werkwijze in de bouw noodzakelijk. En dan niet alleen op de bouwplaats, maar in de gehele keten. Een mooie eyeopener vond ik het interview in de Volkskrant over de bouw van een dierenziekenhuis aan de rand van een natuurgebied. Aannemer Jan-Willlem van Engen stelt vast dat ‘toeleveranciers bij traditionele bouwprojecten al gratis op en neer rijden voor een doos schroeven. Daar is heel veel winst te behalen in onze branche.’ Bij de bouw van het dierenziekenhuis is ingezet op zoveel mogelijk energieneutrale toevoer van materialen, door alles te bundelen en het transport te beperken. Het kan dus wel.
Het is zinvol om het huidige momentum van de stikstofcrisis te gebruiken om de gewenste structurele wijzigingen in de keten te realiseren. Ons bureau is er in ieder geval druk mee bezig. Zo hebben wij eerder dit jaar in opdracht van het CROW uitgangspunten geformuleerd om de transitie naar duurzame bouwketens op gang te brengen. Het begint met het creëren van meer inzicht in de bouwlogistiek en het tijdig in beeld brengen van logistieke gevolgen van bouwplannen. Dit betekent ook dat er al in de plan- en ontwerpfase aandacht moet zijn voor duurzame bouwlogistiek. Anders ben je domweg te laat. Maar ook in de uitvoeringsfase van bouwprojecten is voldoende ruimte voor verdere innovaties, die mede tot stand kunnen komen door informatie onderling uit te wisselen. Kenmerkend voor de bouw is de samenwerking tussen heel veel wisselende partijen en het unieke karakter van veel bouwprojecten. Juist dan is eenduidigheid in werkwijze en het werken aan gezamenlijke informatiestromen van essentieel belang.
Een verdere industrialisatie van het bouwproces lijkt een belangrijke stap te vormen naar verhoging van de efficiency. In plaats van allerlei componenten los naar de bouwplaats te transporteren, vindt dan ook een groot deel van de afbouw plaats op een centrale locatie. Inmiddels zijn er goede voorbeelden van dit prefab bouwproces, zoals het modulaire concept van ContinuWonen, dat gebaseerd is op de aanpak in de auto-industrie. Volkswagen brengt op basis van hetzelfde platform 20 verschillende modellen op de markt.
ContinuWonen heeft dit concept voor de woningbouw overgenomen. Bij deze vernieuwende aanpak zie ik veel overeenkomsten met industributie, dat zo’n twintig jaar geleden aan de basis heeft gestaan van de inrichting van moderne supply chains, value added logistics en de opkomst van XXL DC’s. Er is dan ook veel logistieke kennis voorhanden in deze ketens die tot vernieuwende inzichten in bouwlogistiek moeten kunnen leiden. Een mooie uitdaging om de komende maanden op te pakken lijkt mij.
Bron: TON en TEU in Nieuwsblad Transport
November 2019