De komende 5 jaren zullen er in Nederlandse steden 10-20 nieuwe initiatieven voor innovatiedistricten ontstaan. Dat zijn binnenstedelijk gelegen, goed bereikbare gebieden met een mix van innovatieve bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen, woningen en voorzieningen. Deze innovatiedistricten bevorderen niet alleen innovatie, maar kunnen ook als katalysator optreden voor versnelling van stedelijke en economische ontwikkeling in de post-Corona periode.
Dat stelt Buck Consultants International op basis van een (inter)nationale verkenning naar de ontwikkeling van innovatie-omgevingen. Naast de succesvolle campussen en science parks in Nederland, die vaak aan de rand van steden zijn gesitueerd en monofunctioneel van opzet, zijn in de Verenigde Staten en elders in Europa innovatiedistricten ontstaan. Binnenstedelijk, met een combinatie van functies, niet gedomineerd door een universiteit, academisch ziekenhuis of groot R&D-centrum van een internationaal bedrijf en waarbij een mix van startende, kleine en (middel)grote bedrijven in diverse sectoren de aantrekkingskracht vormt.
‘Innovatie staat of valt met de aanwezigheid van talent, dat in nauwe onderlinge samenwerking tot nieuwe producten, technologieën en platformen komt. Talent is stedelijk georiënteerd, dus is het ook logisch dat er meer stedelijke innovatie-omgevingen worden ontwikkeld”, aldus Paul Bleumink, managing partner bij Buck Consultants International. Het bureau is door zijn intensieve betrokkenheid bij innovatiedistrict-initiatieven in o.a. Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, ’s-Hertogenbosch en Ede toonaangevend in Nederland.
De recente Rabobank-analyse dat regio’s als Metropoolregio Amsterdam en Brainport Eindhoven, die tot nog toe profiteren van cluster- en agglomeratievoordelen, het grootste slachtoffer worden van de door de Corona-crisis noodzakelijke ‘social distancing’ noemt René Buck, directeur Buck Consultants International onzin. “De trend dat bedrijven meer samenwerken met andere partijen om R&D en innovatie te versnellen, is onomkeerbaar. Natuurlijk kan social distancing een tijd lastig zijn. Maar behoren tot een zelfde cluster wordt bevorderd door in elkaars omgeving te zitten. Niet alleen geografisch, maar ook met ‘likeminded’ mensen die tot het zelfde ecosysteem behoren, samen werken aan innovatieve oplossingen en bijvoorbeeld kennisinstellingen gezamenlijk aanzetten tot gerichte onderzoeks- en valorisatieprogramma’s. Dat is veel meer dan twee gebouwen naast elkaar”, aldus René Buck.
Op basis van haar ervaringen onderscheidt Buck Consultants International 18 succesfactoren, verdeeld over economische assets (bijv. soorten bedrijven en sectoren), fysieke assets (bijvoorbeeld typen omgevingen en gebouwen, bereikbaarheid), netwerk assets (m.n. innovatieprogramma’s, ontmoetingsplaatsen) en algemene voorwaarden (o.a. visie, organisatie, branding). “De belangrijkste valkuil is dat een gemeente of projectontwikkelaar een cirkel op een kaart van een stad tekent en dat gebied dan ‘innovatiedistrict’ noemt. Er is een gemeenschappelijke basis nodig, vaak met een zekere technologiefocus. Als dat onderscheidend vermogen er – in potentie – niet is, wordt het begrip al snel een lege huls. Maar als je het goed oppakt dan is er een interessante kans voor versterking van de stad, waarbij functies gecombineerd worden tot echte win-win combinaties. En waarbij innovatie in bedrijven een injectie krijgt”, aldus Bleumink en Buck.
