'Nee, niet lezen!'
'Echt niet?
'Echt niet!
'Ja, maar het is toch een belangrijk akkoord?
Terwijl de werkloosheid in maart met maar liefst 30.000 mensen toenam, sloten kabinet, werkgevers en werknemers een lang verwacht akkoord voor een ondernemend en sociaal Nederland. Je verwacht een stuk over internationale concurrentiepositie en investeringen, kortom een inspirerende blik op de toekomst. Het 42 bladzijden tellende akkoord is volledig het tegenovergestelde. Polderaars en commentatoren beweren dat we überhaupt blij moeten zijn dat er een akkoord is. Waarom dan? Een waardeloze strategie blijft waardeloos ook als alle polderpartijen het ermee eens zijn. Nadat de lezer zich met een kan koffie heeft gebogen over O&O-fondsen, SW, Wajong, CIZ, WML, WWG, VWNW, FTK, SBB, BBL- en BOL-trajecten gaat het op bladzijde 35 pas over investeren. En dan nog vooral in termen van arbeidsmarktbeleid. Als er te weinig werk is voor de Nederlandse beroepsbevolking dan is toch de uitdaging groei te bevorderen en de werkgelegenheid te laten toenemen. ‘Den Haag’ echter concentreert zich op de begeleiding in de overstap van werk naar werk. Maar als dat nieuwe werk er nu niet is?
Sommige stimuleringsmaatregelen zijn echt niet zo moeilijk. Hans de Boer, oud-voorzitter Taskforce Jeugdwerkloosheid, maar ook directievoorzitter van ontwikkelaar LSI, suggereerde halvering van de BTW op woningen. Een forse koopimpuls, die niet ten koste hoeft te gaan van de belastingkist. Veel BTW ontvangen per woning over weinig nieuwe woningen, of minder BTW per woning ontvangen over aanzienlijk meer woningen (met alle positieve gevolgen voor de betreffende kopers en de bouwmarkt als geheel), dat is toch niet zo’n moeilijke keuze?
Een andere maatregel is wat mij betreft de marketing van Nederland en zijn regio’s versterken. In Nederland kennen we het NFIA, de Netherlands Foreign Investment Agency, zeg maar de afdeling Verkoop van de BV Nederland. Deze bij het Agentschap NL ondergebrachte club interesseert bedrijven uit de VS, Azië en Europa voor vestiging van hun kantoor, distributiecentrum of fabriek in Nederland. En met succes. Vorig jaar werden 170 investeringsprojecten binnengehaald met een investeringsvolume van pakweg 1 miljard euro en bijna 5.200 nieuwe arbeidsplaatsen. Stop 15 miljoen euro per jaar extra in deze activiteiten, want gezien de hoge scores op allerlei concurrentiekrachtranglijsten kan Nederland nog veel meer nieuwe bedrijvigheid binnenhalen.
Ook het Planbureau voor de Leefomgeving boog zich onlangs over de internationale concurrentiekracht van Nederlandse regio’s. Na een analyse waarin de regio’s worden vergeleken met andere Europese regio’s (met een methodiek waarop behoorlijk wat valt af te dingen) komt het PBL met vier open deur-conclusies: Nederlandse regio’s missen agglomeratiekracht (inderdaad Londen ligt niet in Brabant), Nederlandse regio’s blijven achter in private kennisinvesteringen (is al tien jaar het geval), de bereikbaarheid van Nederlandse regio’s is gunstig (al decennia) en clusters zijn geen gouden regel voor succes (dat beweert zelfs clustergoeroe Michael Porter niet). Het is goed dat het PBL de ruimtelijke/regionale dimensie van het top(technologie)-sectorenbeleid nadrukkelijk agendeert en bestudeert, want dat was bij de vormgeving van het beleid door ex-minister Maxime Verhagen achterwege gelaten. Maar het gebrek aan diepgang en praktijkgerichtheid van de analyses en aanbevelingen stelt teleur.
De Oeso, IMF en de Europese Commissie laten steeds nadrukkelijker blijken dat de Nederlandse overheid voor een fors deel zelf de economie in de fik heeft gestoken en dat bluswater (investeringen) meer helpt dan olie op het vuur (meer bezuinigingen). Een wel doordacht investeringsprogramma van – laten we zeggen – 2 miljard euro kan écht voor meer vertrouwen zorgen: kan de bouw- en vastgoedsector daar-toe de aanzet geven?
